1. Stworzenie układu i formy graficznej portalu, jak również jej ulepszanie i zmiany w okresie eksploatacji portalu internetowego mieści się w definicji utworu, o jakim mowa w art. 1 ust. 1 u.p.a.p.p.
2. Szata graficzna portalu – jako istotny element wchodzi w skład utworu zbiorowego, jakim jest portal internetowy.
3. Skoro twórcy przysługuje roszczenie informacyjne, to niezależnie od pobudek dla jakich zgłasza to żądanie, chociażby weryfikacji wysokości otrzymanego wynagrodzenia, w przypadku spełnienia przesłanek z art. 47 u.p.a.p.p. informacje te powinny być udostępnione, a wykonanie tego uprawnienia przez twórcę nie może być oceniane jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Skład orzekający

Przewodniczący: Sędzia SA Maria Rodatus (spr.).
Sędziowie: SA Zbigniew Cendrowski, SO del. Ewa Malinowska.

Sentencja

Sąd Apelacyjny w Warszawie I Wydział Cywilny po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2007 r. w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa Marka S. przeciwko E. Polska Spółce z o.o. z siedzibą w Warszawie o zobowiązanie do udzielenia informacji i udostępnienia dokumentacji na skutek apelacji pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 28 lipca 2006 r. sygn. akt XVI GC 457/06
1. zmienia zaskarżony wyrok w pkt 1c w ten sposób, że nadaje mu następującą treść: “udzielenia informacji i udostępnienia dokumentacji dotyczących wartości świadczonych przez pozwaną usług reklamowych w portalu www.panoramafirm.pl (w bazie danych i pakiecie dodatkowym) wyłącznie lub łącznie ze świadczeniem innych usług będących skutkiem zawartych przez pozwaną umów barterowych, bez określania i ujawniania danych kontrahentów tych umów”
2. oddala apelację w pozostałej części
3. znosi między stronami koszty procesu w drugiej instancji.

Uzasadnienie faktyczne

W dniu 22 grudnia 2004 r. Marek S. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą P. S. wniósł pozew o udzielenie informacji oraz dostarczenie dokumentacji obejmujących okres od dnia 1 stycznia 2000 r. do dnia 30 listopada 2004 r., pozwalających na określenie wysokości wpływów uzyskiwanych przez E. Spółkę z o.o. w Warszawie z korzystania z portalu www.panoramafirm.pl. a w szczególności o:

• udzielenie informacji i udostępnienie dokumentacji księgowej i sprzedażowej w zakresie liczby oraz specyfikacji umów zawartych przez pozwaną z reklamodawcami o zamieszczenie reklamy w sieci Internet, w szczególności w portalu www.panoramafirm.pl
• udzielenie informacji i udostępnienie dokumentacji w zakresie liczby i specyfikacji faktur VAT wystawionych przez pozwaną za zamieszczenie reklamy w sieci Internet, w szczególności w portalu www.panoramafirm.pl
• udzielenie informacji i udostępnienie dokumentacji w zakresie upustów, promocji oraz rabatów zastosowanych w umowach zawartych przez pozwaną z podmiotami zamieszczającymi reklamy w sieci Internet, w szczególności w portalu www.panoramafirm.pl
• udzielenie informacji i udostępnienie dokumentacji w zakresie wartości umów barterowych zawartych przez pozwaną, których skutkiem było świadczenie usług reklamowych w sieci Internet, w szczególności w portalu www.panoramafirm.pl wyłącznie lub łącznie ze świadczeniem przez E. innych usług,
• udzielenie informacji i udostępnienie dokumentacji księgowej i sprzedażowej (w szczególności umów o zamieszczenie reklamy) odnośnie wykorzystywania portalu www.panoramafirm.pl do świadczenia przez pozwaną nieodpłatnych usług reklamowych w sieci Internet, w szczególności w portalu www.panoramafirm.pl na rzecz podmiotów dokonujących transakcji w odniesieniu do drukowanej lub elektronicznej wersji zbioru danych o nazwie Panorama Firm i innych.

Jako podstawę roszczenia powód wskazał przepis art. 47 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Pozwana E. Spółka z o.o. w Warszawie wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. Pozwana zgłosiła zarzut przedawnienia roszczenia za okres do dnia 26 grudnia 2001 r.

Wyrokiem z dnia 28 lipca Sąd Okręgowy w Warszawie:
1. zobowiązał E. Spółkę z o.o. w Warszawie do udzielenia Markowi S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą P. S. w Gdańsku informacji i udostępnienia dokumentacji obejmujących okres od 21 grudnia 2001 r. do 30 listopada 2004 r. pozwalających na określenie wysokości wpływów uzyskiwanych przez pozwaną z korzystania z portalu www.panoramafirm.pl, faktycznej kwoty odpowiadającej sumie rozpoznanego podatkowo zaksięgowanego przychodu netto, po odliczeniu podatku od towarów i usług, a to:
a. udzielenia informacji i udostępnienia dokumentacji księgowej, w zakresie liczby oraz specyfikacji umów zawartych przez pozwaną z reklamodawcami o zamieszczenie reklamy w portalu www.panoramafirm.pl (w bazie danych firm i pakiecie dodatkowym), obejmującej daty zawarcia umowy i ceny sprzedaży, bez określania i ujawniania danych odnoszących się do reklamodawców,
b. udzielenia informacji i udostępnienie dokumentacji w zakresie liczby i specyfikacji faktur VAT wystawionych przez pozwaną za zamieszczenie reklamy w portalu www.panoramafirm.pl (w bazie danych firm i pakiecie dodatkowym), obejmującej daty wystawienia faktury i ceny sprzedaży bez określania i ujawniania danych odnoszących się do reklamodawców,
c. udzielenia informacji i udostępnienia dokumentacji w zakresie wartości umów barterowych zawartych przez pozwaną, których skutkiem było świadczenie usług reklamowych w portalu www.panoramafirm.pl (w bazie danych firm i pakiecie dodatkowym), wyłącznie lub łącznie ze świadczeniem przez E. innych usług;
2. w pozostałej części powództwo oddalił;
3. wpis tymczasowy uznał za ostateczny;
4. zniósł pomiędzy stronami koszty postępowania.

Sąd Okręgowy w motywach wyroku wskazał następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:
W dniu 15 września 1999 r. Marek S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P. zawarł z P. Spółką z o.o. (poprzednikiem prawnym pozwanej E. Sp. z o.o.) umowę o współpracy przy realizacji portalu internetowego dostępnego pod adresem www.panoramafirm.pl. Na podstawie bazy danych Panoramy Polskiej powód zobowiązał się do opracowania projektu układu i formy graficznej portalu oraz poszczególnych jego elementów podlegających ocenie i akceptacji zamawiającej. Powód miał stworzyć i utrzymywać w całości infrastrukturę techniczną i funkcjonalną portalu, rozumianego jako zintegrowany system informacyjny dostępny użytkownikom za pośrednictwem Internetu, zawierający internetową Panoramę Firm i tzw. pakiet dodatkowy, oraz opracować projekt układu i formy graficznej portalu, jak również jego poszczególnych elementów i zaawansowanych narzędzi programistycznych. Do powoda należała także bieżąca aktualizacja zawartości portalu i dokonywanie stosownych zmian układu oraz formy graficznej poszczególnych stron. Marek S. zobowiązany był do nabycia lub stworzenia i zintegrowania, na własny koszt, wszelkich urządzeń i oprogramowania koniecznych do funkcjonowania oraz obsługi portalu w sieci Internet, a także skrzynek poczty elektronicznej klientów Panoramy Polskiej lub przez nią wskazanych. Termin uruchomienia portalu ustalono na 3 grudnia 1999 r.

Z tytułu wykonania przez powoda jego obowiązków Panorama Polska Sp. z o.o. zobowiązała się do zapłaty wynagrodzenia w wysokości 40.000 zł miesięcznie powiększonego o podatek od towarów i usług. Wynagrodzenie to było podwyższane w toku wykonywania umowy do kwoty 120.000 zł. Prócz wynagrodzenia ryczałtowego zleceniodawca obowiązany był wypłacać powodowi, z tytułu wykonywania przezeń obowiązków określonych w § 3, 4 oraz świadczenia usług wskazanych w § 5 ust. 2 Umowy, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do uruchomienia portalu, miesięczne wynagrodzenie prowizyjne wynoszące 6 % podstawy prowizji, to jest kwoty odpowiadającej sumie rozpoznanego podatkowo przychodu netto zaksięgowanego przez Panoramę w danym miesiącu kalendarzowym, z tytułu sprzedaży ogłoszeń publikowanych w portalu, jako banery reklamowe. W toku wykonywania umowy pozwana E. naliczała i wypłacała Markowi S. wynagrodzenie prowizyjne, przyjmując jako podstawę kwoty odpowiadające sumie rozpoznanego podatkowo przychodu netto z tytułu sprzedaży nie tylko banerów reklamowych, lecz także innych treści reklamowych publikowanych w portalu.

Umowa nie dawała powodowi prawa decydowania o polityce sprzedaży ogłoszeń reklamowych w portalu stworzonym na zlecenie E. W okresie obowiązywania umowy Marek S. nie kwestionował prawidłowości obliczania i wypłaty wynagrodzenia prowizyjnego, raz tylko zwrócił się do pozwanej o wyjaśnienie, które uzyskane zaakceptował. Umowa była wykonywana od września 1999 r. do 15 marca 2005 r.

W ocenie Sądu Okręgowego powód jest twórcą utworu elektronicznego – oprogramowania komputerowego oraz pewnego graficznego ujęcia systemu. Sąd I instancji uznał, że o umieszczeniu reklamy w portalu decydowała pozwana, a zatem jej należą się prawa autorskie do zbiorów danych. Powód decydował o tym jaką wielkość ma mieć reklama, ale nie o tym jaka to będzie reklama, czyja i jaka jest jej treść. Sąd Okręgowy uznał za niezasadne kwestionowanie przez E. Sp. z o.o. praw autorskich powoda.

W tym stanie rzeczy powołując przepis art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który stanowi w ust. 1, że przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia, Sąd Okręgowy uznał, że utwór elektroniczny stanowi przedmiot prawa autorskiego. Powołał się przy tym na stanowisko doktryny.

Sąd Okręgowy zważył, że o ile ustawa nie stanowi inaczej, prawo autorskie przysługuje twórcy. Autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, przysługują producentowi lub wydawcy, a do poszczególnych części mających samodzielne znaczenie – ich twórcom. Zdaniem Sądu Okręgowego przepis art. 15 prawa autorskiego nie pozbawia praw autorów dzieł zbiorowych na korzyść producenta. Portal internetowy jako utwór informatyczny składa się z części mających samodzielne znaczenie, do których prawa autorskie służą ich autorom. Zdaniem Sądu I instancji jest to sytuacja analogiczna do utworu audiowizualnego, do którego prawa autorskie służą producentowi, z zachowaniem praw autorskich poszczególnych utworów.

W ocenie Sądu Okręgowego art. 47 prawa autorskiego wprowadza uprawnienie twórcy, a w konsekwencji także odpowiednie roszczenie, o charakterze informacyjnym. Podmiotem zobowiązanym z art. 47 prawa autorskiego są zarówno kontrahenci, jak i inne osoby zobowiązane do wypłaty twórcy wynagrodzenia uzależnionego w umowie od wpływów z eksploatacji utworu. Przewidziane w art. 47 prawa autorskiego prawa do informacji służą twórcy ex lege. Możliwość powołania się na nie jest zależna od uregulowania tej kwestii w umowie. Wykonywanie praw określonych w art. 47 prawa autorskiego podlega ocenie pod kątem zgodności z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.).

Sąd I instancji uznał roszczenie Marka S. za usprawiedliwione co do zasady, jednakże nieuzasadnione w dużej części informacji i dokumentów przekraczających zakres niezbędny, o którym mowa w art. 47 prawa autorskiego. W toku wykonywania umów wynagrodzenie prowizyjne obliczano przyjmując jako podstawę przychody pozwanej z zamieszczania wszystkich ogłoszeń reklamowych klientów na stronach internetowych portalu. W umowie strony nie przewidziały prawa powoda do decydowania o zawieraniu umów o świadczenie usług mogących mieć związek z rozpowszechnieniem reklam w portalu, świadczeniu takich usług, nieodpłatnego ustalania cen usług, decydowania o promocjach, udzielaniu upustów czy rabatów. Dlatego powód nie może skutecznie żądać informacji o treści wszystkich transakcji pozwanej, poza faktycznie zawartymi umowami sprzedaży treści reklamowych, aby zweryfikować prawidłowość określenia podstawy prowizji.

Sąd Okręgowy uznał, że Panorama Polska zobowiązana była do płacenia powodowi jako twórcy utworu informatycznego wynagrodzenia procentowego odnoszonego do kwoty zaksięgowanego, rozpoznanego podatkowo przychodu netto, po odliczeniu podatku od towarów i usług. Z mocy prawa służy zatem powodowi, oparte na przepisie art. 47 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych roszczenie informacyjne.

W ocenie Sądu Okręgowego, powodowi przysługują autorskie prawa majątkowe do portalu jako samodzielnej części utworu, stworzył on bowiem koncepcję portalu (która nie jest chroniona prawami autorskimi), a następnie opracował graficznie schemat portalu (rozmieszczenie ikon, grafikę napisów), który stanowi utwór, albowiem ma charakter twórczy i indywidualny. Powód nie przeniósł autorskich praw majątkowych do projektu graficznego portalu na pozwaną, której jednak przysługują autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego, w skład którego wchodzi projekt graficzny portalu. Pozwana włącza do portalu wiele utworów różnych podmiotów, zarządzając całością jak producent. Pozwanej przysługują autorskie prawa majątkowe do utworu zbiorowego w postaci portalu, co nie wyłącza ochrony autorskich praw majątkowych powoda do projektu graficznego portalu jako poszczególnej części utworu zbiorowego, mającej samodzielne znaczenie.

W ocenie Sądu Okręgowego żądanie oparte na przepisie art. 47 prawa autorskiego wymaga wykazania, że wynagrodzenie twórcy zależy od wysokości wpływów z korzystania z utworu. Wynagrodzenie ryczałtowe określone w § 7 ust. 1 Umowy odnosi się także do wynagrodzenia za korzystanie z utworów powoda chronionych prawami autorskimi. Pozwana nie wykazała, że wynagrodzenie prowizyjne odnosi się do innych usług niż usługi objęte ryczałtem. Sąd uznał, że nawet gdyby przyjąć, że wynagrodzenie prowizyjne odnosi się wyłącznie do aktualizacji portalu, to nie można wykluczyć, że aktualizacja portalu nie ma charakteru twórczego i indywidualnego, w wyniku czego powstają kolejne utwory powoda. Wynagrodzenie prowizyjne było płacone za zwiększony wysiłek intelektualny i twórczy powoda. Wynagrodzenie prowizyjne należało się powodowi za korzystanie z portalu internetowego, stworzonego przezeń i stanowiącego (w zakresie oprogramowania i formy graficznej) przedmiot jego praw autorskich. Uzasadnia to wystąpienie przez powoda z roszczeniem, albowiem wykazał on, że jest twórcą utworu, a część jego wynagrodzenia jest uzależniona od wysokości wpływów z korzystania z utworu.

Pozwana obliczała podstawę prowizji powoda, uwzględniając przychody ze sprzedaży wszystkich rodzajów reklam umieszczanych w portalu internetowym. Powód miał zatem podstawę aby przyjąć, że w tym zakresie doszło do zmiany umowy. Zmiana ta jednak nie odnosiła się do dalszego rozszerzenia podstawy prowizji. Powołany w umowie rozpoznany podatkowo przychód nie obejmował upustów i rabatów. Choć żądanie powoda jest usprawiedliwione co do zasady, to zostało zakreślone zbyt szeroko – powodowi nie są potrzebne informacje o udzielanych upustach i rabatach, ani o sprzedaży reklam rozpowszechnianych poza portalem Panorama Firm.
Sąd I instancji uznał za słuszny zarzut przedawnienia na podstawie art. 118 in fine. Roszczenie informacyjne za okres od 1 stycznia 2000 r. do 21 grudnia 2001 r. podlegało oddaleniu jako przedawnione. Zdaniem Sądu roszczenie informacyjne powstaje z chwilą uzyskania przez twórcę prawa do wynagrodzenia za poszczególne okresy korzystania z utworu (tu: miesięczne) i staje się wymagalne z chwilą, gdy twórca mógł zażądać wynagrodzenia, a więc i wykazania podstawy wyliczenia tego wynagrodzenia (art. 455 k.c.).

Zdaniem Sądu Okręgowego przepis art. 5 k.c. nie sprzeciwia się uwzględnieniu roszczenia co do zasady. Uzasadnia natomiast ograniczenie dostępu powoda do informacji i dokumentów w zakresie oznaczeń kontrahentów pozwanej. Te informacje nie mają żadnego znaczenia dla ustalenia podstawy prowizji, a ich udostępnienie skutkowałoby ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa pozwanej. Tym bardziej, że przepis art. 47 prawa autorskiego, jako otwierający twórcy dostęp do tajemnicy przedsiębiorstwa zobowiązanego, musi być wykładany ściśle.

Sąd Okręgowy zobowiązał E. Sp. z o.o. w Warszawie do udzielenia powodowi niezbędnych informacji i udostępnienia dokumentacji obejmujących okres od 21 grudnia 2001 r. do 30 listopada 2004 r., pozwalających na określenie wysokości wpływów uzyskiwanych przez pozwaną z korzystania z portalu www.panoramafirm.pl. W pozostałej części powództwo, jako przedawnione i nieuzasadnione w odniesieniu do unormowania art. 47 prawa autorskiego zostało oddalone.
Sąd Okręgowy ustalił wpis ostateczny na kwotę 500 zł i uznał go za pobrany w całości. O kosztach procesu Sąd orzekł na zasadzie art. 100 k.p.c.
Apelację od powyższego wyroku wywiodła pozwana zaskarżając go w części t.j. w punkcie 1 lit. a – c oraz w punkcie 4 i wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego pozwanego w postępowaniu w I i II instancji według norm przepisanych; skarżąca wniosła ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżąca zarzuciła:
1. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych polegającą na przyjęciu, że roszczenie informacyjne dotyczące wpływów z utworu zbiorowego służy twórcy części tego utworu, któremu nie przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu zbiorowego jako takiego przeciwko podmiotowi majątkowych praw autorskich do tego utworu zbiorowego, czego skutkiem było przyznanie powodowi legitymacji czynnej,
2. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zw. z art. 65 k.c. oraz § 2 lit. g) umowy z 15 września 1999 r. polegającą na przyjęciu, że wpływy z reklam zamieszczanych w portalu internetowym www.panoramafirm.pl stanowią wpływy z korzystania utworu, do którego powodowi przysługują majątkowe prawa autorskie,
3. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 6 k.c. w zw. z art. 47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych polegające na przyjęciu, że ciężar dowodu na okoliczność braku związku wynagrodzenia prowizyjnego z korzystaniem z praw autorskich powoda spoczywał na pozwanym,
4. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 65 k.c. polegającą na przyjęciu, że zastrzeżone w § 7 umowy z dnia 15 września 1999 r. wynagrodzenie prowizyjne stanowiło ekwiwalent za korzystanie z praw autorskich powoda,
5. naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 5 k.c. w zw. z art. 47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych polegającą na przyjęciu, że żądanie pozwu nie jest co do zasady sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, pomimo iż z ustaleń Sądu wynika, że powód nie miał zastrzeżeń do prawidłowości wyliczania podstawy prowizji, nie uprawdopodobnił w tym zakresie żadnych uchybień pozwanego, a nadto prowadzi działalność konkurencyjną wobec pozwanego,
6. naruszenie prawa materialnego, poprzez błędną wykładnię art. 47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych polegającą na przyjęciu, że informacje i dokumentacja dotycząca wartości umów barterowych, których skutkiem było świadczenie usług reklamowych w spornym portalu łącznie ze świadczeniem przez pozwanego innych usług nie wykraczają poza zakres niezbędny oraz mający istotne znaczenie dla określenia wysokości rozpoznanego podatkowo przychodu netto z reklam publikowanych w portalu www.panoramafirm.pl.
Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Uzasadnienie prawne

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:
Apelacja pozwanego w części jest uzasadniona.
Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i Sąd Apelacyjny te ustalenia aprobuje i przyjmuje za swoje. Także wywody prawne Sądu I instancji w zasadzie zasługują na akceptację, jednak wymagają niewielkiej korekty w kontekście zarzutów apelacyjnych.

Trafnie przyjął Sąd Okręgowy, iż co nie jest sporne powód stworzył utwór elektroniczny – szatę graficzną portalu internetowego www.panoramafirm.pl. Uznać bowiem należy, podzielając stanowisko Sądu I instancji, iż stworzenie układu i formy graficznej portalu, jak również jej ulepszanie i zmiany w okresie eksploatacji portalu internetowego mieści się w definicji utworu, o jakim mowa w art. 1 § 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych / tekst jednolity nr 90/2006 poz. 631 ze zmianami, dalej – prawo autorskie/. Do tego utworu powodowi przysługują autorskie prawa majątkowe. Niewątpliwe jest, co trafnie uznał Sąd Okręgowy, iż utwór powoda – szata graficzna portalu – jako istotny element wchodzi w skład utworu zbiorowego, jakim jest portal internetowy, do którego jako całości majątkowe prawa autorskie przysługują pozwanej na podstawie art. 11 prawa autorskiego. Jednakże stosownie do tego przepisu powodowi przysługują prawa autorskie do części utworu zbiorowego. Zważyć przy tym należy, iż prowadzenie przez powoda portalu internetowego, zgodnie z zawartą umową, wymagało nie tylko czynności technicznych, ale też zmian w jego treści, atrakcyjnego przedstawienia zawartych w nim reklam. W ocenie Sądu Apelacyjnego, zbieżnej ze stanowiskiem Sądu I instancji, każda zmiana szaty graficznej portalu zawierała przejaw działalności twórczej powoda, będąc kolejnym jego utworem. Zważyć należy, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala wyprowadzić wniosek, iż pozwana oczekiwała od powoda inicjatywy w zakresie zwiększania atrakcyjności szaty graficznej portalu oraz interesującego przedstawiania reklam /św. P. D./. Wywody Sądu I instancji uznające, iż opracowanie szaty graficznej portalu internetowego www.panoramafirm.pl oraz jej zmiany stanowią przejaw działalności twórczej powoda i z tego tytułu przysługują mu prawa autorskie do części utworu zbiorowego /portalu internetowego/ jest uzasadnione, a apelacja kwestionująca to stanowisko nie znajduje, w ocenie Sądu Apelacyjnego, uzasadnienia.

Zgodnie z zawartą umowa, jak trafnie zauważył Sąd Okręgowy, powodowi należało się wynagrodzenie ryczałtowe oraz prowizyjne, wyliczone od jego podstawy szczegółowo określonej w umowie. Wykładnia literalna umowy /§ 7 ust. 1 i 2/ prowadzi do wniosku, iż wynagrodzenie prowizyjne, obok ryczałtowego, powodowi przysługiwało z tytułu wykonywania obowiązków opisanych w § 3 i 4 umowy, mających charakter techniczny, ale również tych które zawierają elementy działalności twórczej powoda, opracowanie projektu układu i formy graficznej portalu oraz jego poszczególnych elementów /§ 3/ oraz jego bieżąca aktualizacja oraz dokonywanie zmian układu oraz formy graficznej /§ 4/. Zdaniem Sądu Apelacyjnego ust. 2 § 7 umowy z dnia 15 września 1999 r. odwołuje się w swej treści do zapisu ust. 1 § 7 tejże umowy, a zatem zakres obowiązków, od których wykonania uzależnione jest wynagrodzenie powoda jest tożsamy zarówno w odniesieniu do wynagrodzenia ryczałtowego jak i prowizyjnego. Zatem, w ocenie Sądu Apelacyjnego, wynagrodzenie prowizyjne należało się powodowi również za wkład twórczy w zakresie szaty graficznej portalu. Taki wniosek wypływa także z zeznań św. Piotra D. /K 478/, iż zamiarem pozwanej poprzez dodanie wynagrodzenia prowizyjnego było motywowanie powoda oraz “aby nie poprzestał na tym co stworzył, ale rozwijał portal”. Strona pozwana zatem oczekiwała od powoda większego wkładu, w tym twórczego, w rozwijanie portalu, co wiązało się z wyższymi dochodami ze sprzedaży reklam.

Niesłusznie kwestionuje apelacja przyjęcie przez Sąd I instancji, iż wpływy z reklam stanowią przychód związany z korzystaniem z utworu powoda. Jak to już zostało omówione utworem stworzonym przez powoda jest układ i forma graficzna portalu, jak również zmiany tego układu i formy, a zatem sposób oraz forma przedstawienia reklam, do których prawa autorskie przysługują innej osobie. W ocenie Sądu Apelacyjnego sposób przedstawienia reklamy w portalu, jego atrakcyjność i pomysłowość, mają wpływ na wielkość sprzedaży, a zatem przychodów z reklam oraz zainteresowania publikacją reklam właśnie w tym portalu. Wpływy z reklam, w ocenie Sądu Apelacyjnego, są również wynikiem korzystania przez pozwaną z twórczego wkładu powoda w portal.

Sąd Okręgowy dokonał wykładni umowy w oparciu o jej literalne brzmienie i słusznie przyjął, że skoro pozwana wbrew treści umowy wywodzi, iż zamiarem stron było ustalenie wynagrodzenia prowizyjnego powoda jedynie za czynności techniczne przy obsłudze portalu, a nie również za wkład twórczy w układ i formę graficzną portalu, to powinna na te okoliczności wskazać wnioski dowodowe stosownie do reguły wynikającej z art. 6 k.c. Wbrew stanowisku apelacji, w ocenie Sądu Apelacyjnego, dokonana wykładnia umowy jest prawidłowa i orzekając Sąd Okręgowy nie naruszył przepisu art. 65 § 2 k.c., jak również przepisu art. 6 k.c. przyjmując omówiony rozkład ciężaru dowodu. Zatem uprawniony jest wniosek, iż wynagrodzenie prowizyjne powoda uzależnione jest wpływów pozwanej z korzystania z utworu, co przy uwzględnieniu dotychczasowych wywodów uzasadnia jego legitymację czynną w procesie o udzielenie informacji na podstawie art. 47 ustawy.

Rozważeniu także podlega zagadnienie, czy powództwo autora części utworu zbiorowego /portalu internetowego/ o udzielenie informacji może być skierowane przeciwko podmiotowi, któremu przysługują prawa autorskie do utworu zbiorowego. Zważyć należy, iż przepis art. 47 prawa autorskiego nie wprowadza żadnego ograniczenia podmiotowego i odnosi się do każdej osoby korzystającej z utworu, w tym także kontrahenta. Zatem w sytuacji gdy między powodem i pozwanym została zawarta umowa przewidująca prowizyjne wynagrodzenie, jak to już wyjaśniono, za korzystanie z utworu, to w ocenie Sądu Apelacyjnego, powód może skorzystać z przysługującego mu uprawnienia do żądania informacji o wysokości wpływów w celu ustalenia wysokości należnego mu wynagrodzenia, a w przypadku gdy to wynagrodzenie zostało już wypłacone, to w celu weryfikacji prawidłowości wyliczenia tego wynagrodzenia.

Chybiony jest zarzut apelacji naruszenia art. 5 k.c., podnoszący iż powód nadużył prawa podmiotowego, albowiem nie kwestionował wysokości wynagrodzenia prowizyjnego w czasie, gdy strony łączyła umowa, a zatem nie może domagać się przedstawienia informacji o wysokości wpływów. W ocenie Sądu Apelacyjnego dla realizacji uprawnienia do otrzymania informacji wystarczające są przesłanki opisane w art. 47 prawa autorskiego. Skoro powód, któremu jako twórcy przysługuje roszczenie informacyjne, to niezależnie od pobudek dla jakich zgłasza to żądanie, chociażby weryfikacji wysokości otrzymanego wynagrodzenia, w przypadku spełnienia przesłanek z art. 47 prawa autorskiego informacje te powinny być udostępnione, a wykonanie tego uprawnienia przez powoda nie może być oceniane jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W ocenie Sądu Apelacyjnego powództwo o udzielenie informacji jest uzasadnione, orzekając Sąd I instancji nie naruszył przepisu art. 47 prawa autorskiego, a apelacja kwestionująca to stanowisko Sądu I instancji jest chybiona.

Trafnie uznał Sąd Okręgowy, iż zakres informacji oraz dokumentacji, z uwagi na wgląd w tajemnice przedsiębiorstwa osoby zobowiązanej, powinien być ograniczony jedynie do udostępnienia danych istotnych oraz niezbędnych dla wyliczenia wynagrodzenia. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, iż z tego względu przepis art. 47 prawa autorskiego powinien być wykładany ściśle. Zatem dla weryfikacji otrzymanego od pozwanego wynagrodzenia wystarczające są informacje dotyczące daty sprzedaży reklamy oraz jej ceny, natomiast dane dotyczące osoby kontrahenta wykraczają poza zakres niezbędny, o których mowa w art. 47 prawa autorskiego. Z tego też powodu trafny jest zarzut apelacji kwestionujący zakres udzielenia informacji określony w pkt 1c zaskarżonego wyroku, albowiem nie wprowadza on ograniczenia do udzielenia informacji tylko w zakresie daty zawarcia umowy sprzedaży oraz ceny jako wystarczających, a umożliwia powodowi wgląd w całą dokumentacje dotyczącą tym umów, w tym podmiotów zawierających umowę. Taki zakres informacji wykracza poza granicę niezbędności zakreśloną art. 47 prawa autorskiego. Dlatego też Sąd Apelacyjny zmienił zakres zobowiązania pozwanej do udzielenia informacji i udostępnienia dokumentacji dotyczących umów barterowych ograniczając je do daty zawarcia umowy oraz ceny, z pominięciem danych kontrahentów tych umów.

Z tych wszystkich względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w omówionej części, a w pozostałej części uznając apelację za nieuzasadnioną oddalił ją na podstawie art. 385 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje uzasadnienie w treści art. 100 w związku z art. 391 § 1 k.p.c.